Chóng mặt tê tay chân có thể do thiếu máu não, tắc mạch, xơ vữa động mạch, tổn thương thần kinh hay thoái hóa cột sống, tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ.
Mục lục
Không chỉ thiếu máu não gây chóng mặt
Thiếu máu não thường bắt nguồn từ xơ vữa động mạch, tắc mạch hoặc các vấn đề tim mạch. Khi lưu lượng máu và oxy lên não giảm, tế bào thần kinh dễ bị tổn thương, dẫn đến hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, tê bì chân tay và kém tập trung. Cảm giác mất thăng bằng, mệt mỏi kéo dài cũng là hậu quả phổ biến.
Trong thực tế, có tới 60–70% trường hợp thiếu máu cục bộ não liên quan đến huyết khối gây tắc mạch. Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến đột quỵ. Đặc biệt, những thay đổi nhỏ như cơn tê râm ran thoáng qua hay choáng nhẹ có thể là cảnh báo sớm mà nhiều người thường bỏ qua.
Không chỉ riêng người lớn tuổi, lối sống tĩnh tại và chế độ ăn nhiều chất béo cũng góp phần thúc đẩy hình thành xơ vữa động mạch, làm giảm tưới máu lên não. Vì vậy, chị em cần chủ động nhận biết các dấu hiệu, kiểm tra sức khỏe định kỳ để phòng ngừa và can thiệp sớm khi xuất hiện các triệu chứng trên.
Thoái hóa cột sống gây chèn ép thần kinh
Thoái hóa cột sống và thoát vị đĩa đệm không chỉ làm giảm chất lượng sống mà còn là thủ phạm hàng đầu gây tê bì tay chân, đau nhức vai gáy và suy giảm khả năng vận động. Khi đĩa đệm thoát vị hoặc cột sống thoái hóa gây chèn ép rễ thần kinh, các tín hiệu truyền tới tứ chi bị gián đoạn, dẫn đến mất cảm giác và phản xạ yếu.
Hơn 75% các ca tê bì chân tay xuất phát từ các vấn đề liên quan hệ xương sống và dây thần kinh. Tình trạng chèn ép rễ thần kinh kéo dài không chỉ gây đau mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phối hợp giữa não bộ và hệ vận động. Điều này dễ khiến bạn mất kiểm soát cử động, giảm linh hoạt, thậm chí rối loạn cảm giác.
Nếu bạn thường xuyên đau nhức vai gáy kèm theo hiện tượng tê râm ran các đầu ngón tay hoặc bàn chân, đừng bỏ qua khả năng thoái hóa cột sống hoặc thoát vị đĩa đệm. Việc thăm khám sớm, điều trị đúng hướng không chỉ cải thiện triệu chứng mà còn ngăn chặn tổn thương thần kinh vĩnh viễn.
Tổn thương dây thần kinh ngoại biên
Tình trạng tê bì kéo dài ở tay chân không chỉ đơn thuần là thiếu máu não, mà có thể bắt nguồn từ tổn thương thần kinh ngoại biên do nhiều nguyên nhân. Viêm đa rễ thần kinh, đa xơ cứng hay hội chứng ống cổ tay là những bệnh lý phổ biến gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng dẫn truyền thần kinh. Khi các dây thần kinh này bị chèn ép hoặc viêm mãn tính, truyền tải tín hiệu đến chi bị gián đoạn, tạo cảm giác tê bì, ngứa ran kéo dài hoặc thậm chí không còn cảm giác.
Điều đáng lo ngại là nếu không kiểm soát kịp thời, tổn thương thần kinh có thể lan rộng, gia tăng mức độ rối loạn cảm giác, biến chứng toàn thân và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động.
Một số tình trạng thường liên quan gồm:
- Viêm đa rễ thần kinh: Gây đau và tê từ cột sống lan xuống các chi.
- Đa xơ cứng: Làm suy giảm lớp bao myelin của dây thần kinh, gây rối loạn vận động.
- Hội chứng ống cổ tay: Chèn ép dây thần kinh giữa tại cổ tay, thường gặp ở người làm việc máy tính nhiều giờ.
Chị em nên theo dõi sớm các dấu hiệu bất thường để được kiểm tra hệ thần kinh chính xác, tránh để tê bì thành mạn tính.
Thiếu hụt dưỡng chất ảnh hưởng dẫn truyền thần kinh
Cảm giác tê chân tay, ngứa râm ran hay mất cảm giác kéo dài có thể bắt nguồn từ rối loạn chức năng thần kinh do thiếu vi chất. Cụ thể, thiếu vitamin B12 hay magie, kali ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng dẫn truyền tín hiệu thần kinh – nền tảng cho mọi vận động và cảm giác.
Ở người lớn tuổi hoặc người ăn uống thiên lệch, tình trạng thiếu vitamin B12 diễn ra âm thầm nhưng gây hậu quả dai dẳng: mất cảm giác, rối loạn nhận biết nhiệt độ, tê bì chân tay. Thiếu magie lại khiến tế bào thần kinh dễ kích thích bất thường, dẫn tới ngứa râm ran hoặc co cơ ban đêm. Khi kali trong máu giảm, khoảng cách truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh gián đoạn, làm chậm phản xạ và gây mỏi mệt toàn thân.
Chị em nên để ý các dấu hiệu sớm dù nhỏ, đặc biệt nếu sinh hoạt thiếu cân đối hoặc gặp stress kéo dài. Bổ sung dưỡng chất đúng cách giúp phục hồi hiệu quả tín hiệu thần kinh, từ đó cải thiện triệt để triệu chứng khó chịu kéo dài.
Tắc nghẽn tĩnh mạch làm giảm lưu thông máu
Một nguyên nhân thường bị bỏ qua khi chị em bị tê bì chi dưới hay chóng mặt chính là tình trạng máu lưu thông kém do suy tĩnh mạch hoặc tắc nghẽn mạch máu ngoại vi. Hệ thống tĩnh mạch yếu dần làm cản trở dòng chảy của máu về tim, đặc biệt là ở chân, dễ gây ra cảm giác nặng chân, tê bì, phù nhẹ và đau nhức, nhất là vào cuối ngày.
Tình trạng này xuất hiện phổ biến ở người ít vận động, dân văn phòng ngồi lâu và người lớn tuổi. Trong trường hợp dòng máu bị ứ trệ nặng, cục máu đông có thể hình thành âm thầm – đây là biến chứng nghiêm trọng có thể gây tắc mạch phổi hoặc đột quỵ nếu không được phát hiện kịp thời.
Chị em nên lưu ý một số dấu hiệu cảnh báo sớm:
- Tê bì hoặc lạnh bàn chân, đặc biệt khi ngồi lâu
- Chân sưng nhẹ, cảm giác nóng rát, nhức mỏi
- Vết thâm tím hoặc nổi gân xanh rõ trên da
Đừng đợi đến khi biến chứng xảy ra mới can thiệp, nên chú trọng cải thiện tuần hoàn sớm bằng cách vận động nhẹ hàng ngày, nâng cao chân sau khi nằm nghỉ và theo dõi sát biểu hiện bất thường của cơ thể.
Stress kéo dài và chấn thương hệ thần kinh
Khi căng thẳng thần kinh kéo dài, cơ thể không chỉ kiệt sức mà còn ảnh hưởng sâu đến hệ tuần hoàn và thần kinh ngoại biên. Stress làm co mạch, giảm lưu thông máu, dẫn đến thiếu oxy tại các đầu dây thần kinh. Hệ quả là cảm giác tê buốt chân tay, mất cảm giác thoáng qua hoặc châm chích bất thường.
Ngoài ra, chấn thương thần kinh do tai nạn, chơi thể thao hoặc tư thế sai kéo dài dễ gây tổn thương các dây thần kinh ngoại biên. Những biểu hiện ban đầu như ngứa râm ran, nóng rát tay chân thường bị xem nhẹ nhưng lại là dấu hiệu mất cân bằng dẫn truyền thần kinh.
Dấu hiệu cần nhận biết sớm
- Tê buốt kéo dài không rõ nguyên nhân ở tay hoặc chân, đặc biệt về đêm
- Cảm giác kiến bò, kim châm hoặc nóng rát ở các chi
- Mất cảm giác thoáng qua khi thay đổi tư thế hoặc khi căng thẳng
Chăm sóc giấc ngủ, giảm stress và hỗ trợ nuôi dưỡng dây thần kinh kịp thời là chiến lược nên ưu tiên nếu muốn duy trì chức năng tuần hoàn và thần kinh ổn định.
—–
Chóng mặt, mất thăng bằng, ù tai… có thể là dấu hiệu rối loạn tiền đình – tình trạng ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống nếu không can thiệp sớm. Hãy liên hệ DS Phùng Hải 0902115880 (gọi trực tiếp hoặc nhắn tin Zalo), hoặc gọi tổng đài miễn cước 1800 6629 (giờ hành chính) để được chuyên gia tư vấn giúp bạn.
